Mycielski Stanisław h. Dołęga (1767–1813), pułkownik wojsk napoleońskich, działacz niepodległościowy. Był młodszym synem Józefa, woj. inowrocławskiego (zob.), i Franciszki z Koźmińskich. Ur. 9 XI w Nowej Wsi pod Wronkami. Nauki początkowe pobierał w domu pod kierunkiem księży z klasztoru Filipinów w Gostyniu. Następnie studiował w Paryżu medycynę, nauki przyrodnicze i geografię. Nawiązał tam kontakty z przedstawicielami ówczesnych kierunków liberalnych i reformatorskich we Francji. Po śmierci ojca w r. 1789 otrzymał w spadku macierzyste dobra Kobylepole, klucz szamotulski oraz Gorzyce i Gorzyczki. Główną rezydencję w Kobylempolu przekształcił w dwór w stylu francuskim i założył w niej dużą bibliotekę, głównie dzieł francuskich. Za czasów Prus Południowych chciał założyć w Kobylempolu manufakturę witriolu i farb w oparciu o metody francuskiego chemika J. A. Chaptala, ale nie uzyskał zgody władz pruskich. W czasie powstania kościuszkowskiego był wprawdzie członkiem komisji porządkowej woj. poznańskiego, ukonstytuowanej w sierpniu 1794 w Rąbiniu pod Kościanem, ale nie odegrał zapewne aktywniejszej roli, skoro został po upadku powstania przez władze pruskie zwolniony od odpowiedzialności karnej i uznany za niewinnego.
Wraz z żoną Anną z Mielżyńskich brał czynny udział w porozbiorowej akcji niepodległościowej, pozostając w bliskim kontakcie z gen. Stanisławem Fiszerem. W r. 1806 należeli w Poznaniu do najgorętszych zwolenników Napoleona i uważani byli przez władze pruskie za szczególnie niebezpiecznych. Gen. Jan Henryk Dąbrowski wystosował 3 XI 1806 list datowany w Berlinie do M-ego, wzywający go do rozpoczęcia profrancuskiej akcji propagandowej w Poznaniu. M. należał do grona pierwszych mieszkańców Poznania witających wkraczające oddziały francuskie. Wchodził także w skład deputacji szlachty wielkopolskiej, która udała się do Berlina z petycją do Napoleona o odbudowę państwa polskiego. M. wstąpił następnie do wojska i jako adiutant marszałka L. N. Davout odbył jedyną kampanię w zimie 1806/7. Awansował do stopnia pułkownika. W r. 1809 odznaczony został Legią Honorową. W n. l. brał udział w działalności społecznej w nowo utworzonym Księstwie Warszawskim. Dn. 25 III 1809 został członkiem rady departamentu poznańskiego z pow. poznańskiego. Udział jego w przygotowaniach do obrony departamentu poznańskiego w r. 1809 w obliczu inwazji austriackiej ograniczył się do przekazania dla potrzeb wojska dwu małych armatek. Jego dalsza działalność nie przedstawia się jasno. Na początku 1813 r. podczas epidemii ospy, mając przygotowanie medyczne, leczył swych poddanych, stosując mało wówczas jeszcze rozpowszechnione szczepienie metodą E. Jennera. Sam zapadł wówczas na ospę i zmarł 3 II 1813 w Poznaniu. Pochowany został 8 II t.r. w kościele OO. Filipinów w Gostyniu.
Z małżeństwa z Anną z Mielżyńskich (zm. 1 III 1840), rozwiedzioną z Bonawenturą Gajewskim, M. zostawił czterech synów: Franciszka, Michała (zob.), Ludwika (zob.) i Józefa (zob.), oraz dwie córki: Konstancję Wiktorię, zamężną za Józefem Brezą (zob.), i Sewerynę, zamężną za Józefem Sokolnickim. Spotykana w literaturze wiadomość, jakoby M. był generałem wojsk lit., jest błędna i odnosi się do jego stryja, również Stanisława (zob.).
Borkowski, Almanach, II 665; Uruski, XI 358; Żychliński, V 165 i n.; Muszyńska J., Uczestnicy insurekcji 1794 r. w zaborze pruskim, „Roczniki Hist.” R. 13: 1937 z. 2 s. 338; – Jaffe M., Posen unter preussischen Herrschaft, Leipzig 1900 s. 72; Łoza, Legia Honorowa, s. 62; Muszyńska-Zygmańska J., Wielkopolska w powstaniu kościuszkowskim, P. 1947 s. 45; Pamiątka jubileuszu dwuchsetletniego Zgromadzenia XX Filipinów na Górze Świętej Gostyńskiej roku pańskiego MDCCCLVIII, P. 1869 I 316 i n.; Schottmüller K., Der Polenaufstand 1806–1807, Posen 1907 s. 37 i n.; Staszewski J., Poznań przed 125 laty, „Kron. M. Poznania” T. 12: 1934 s. 198; tenże, Przyjazd Dąbrowskiego do Poznania 1806 roku, tamże T. 16: 1938 s. 51; tenże, Z ziemi włoskiej do polskiej, „Roczniki Hist.” R. 8: 1932 s. 80; Ślaski S., Fundatorzy klasztoru na Św, Górze pod Gostyniem, „Nasza Przeszłość” T. 32: 1970 s. 204 i n.; – Arch. Wybickiego, I–II; Motty M., Przechadzki po mieście, W. 1957 I–II; Pamiętniki Franciszka z Błociszewa Gajewskiego pułkownika Wojsk Polskich (1802–1831), P. [1913] I 128.
Andrzej Wędzki